Zatrudnianie Ukraińców: obywatele Ukrainy coraz częściej przyjeżdżają do Polski, aby pracować. Ich wynagrodzenia nie odbiegają od pensji Polaków. Najwięcej Ukraińców pracuje w budownictwie, hotelarstwie, handlu, gastronomii, rolnictwie, na produkcji oraz w służbie zdrowia – poszukiwane są głównie pielęgniarki. Trudne warunki bytowe, zagrożenie wojną, niestabilność polityczna i ekonomiczna Ukrainy skłaniają ludzi do emigracji zarobkowej. Polska jest dla nich krajem pierwszego wyboru – jesteśmy sąsiadami, mamy podobne tradycje i język, część osób ma powiązania rodzinne z Polską. Różnica między zarobkami w Polsce i na Ukrainie jest diametralna. Zatrudnienie pracownika z zagranicy zostało uproszczone.
Zadowolenie Ukraińców
Ukraińcy zarabiają w Polsce pięć razy więcej niż u siebie w kraju. Chwalą sobie relacje i współpracę z pracodawcami z Polski. Ponad połowa emigrantów zarobkowych z Ukrainy ma zapewnione w Polsce mieszkanie służbowe, a 33,5% nawet wyżywienie. Ukraińcy szybko uczą się języka polskiego i sprawnie posługują się nim w sytuacjach zawodowych. Co dziesiąty pracownik z Ukrainy chciałby pracować w Polsce na stałe.
Uproszczona procedura zatrudniania Ukraińców
Zatrudnianie pracowników z Ukrainy to sposób na uzupełnienie braków kadrowych w polskich firmach. Od roku 2019 obowiązuje uproszczona procedura przy zatrudnianiu osób z Ukrainy polecająca na tym, że nie są wymagane wizy. Pracodawca, który chce zatrudnić Ukraińca, musi powiadomić o tym urząd pracy i złożyć oświadczenie o zamiarze powierzenia pracy cudzoziemcowi. Po zarejestrowaniu oświadczenia należy przekazać jego oryginał Ukraińcowi, który ma uzyskać pracę. Dokument jest potrzebny do legalnego przekroczenia granicy. Należy także z pracownikiem zawrzeć umowę o pracę bądź też umowę cywilnoprawną. Na podstawie tego oświadczenia pracownik z Ukrainy może pracować w naszym kraju przez sześć miesięcy w ciągu kolejnych dwunastu miesięcy, bez konieczności posiadania zezwolenia na pracę. Oświadczenie zawiera dane pracodawcy i zagranicznego pracownika oraz informacje o pracy oferowanej cudzoziemcowi. Powiatowy Urząd Pracy wpisuje takie oświadczenie do rejestru. W pierwszym dniu pracy pracownika z Ukrainy pracodawca ma obowiązek zawiadomić o tym urząd pracy. Pracodawca musi zgłosić pracownika z Ukrainy do ZUS – zamiast numeru PESEL podaje numer paszportu. Kolejnym obowiązkiem polskiego szefa jest prowadzenie akt osobowych pracownika z zagranicy i ustalenie regulaminu pracy. Pracodawca zamelduje pracownika w nowym miejscu zamieszkania.
Dłuższy okres pracy
Pracownicy z Ukrainy mogą być zatrudnieni na okres sześciu miesięcy. Istnieje prawna możliwość wydłużenia okresu ich pracy. Jeżeli pracodawca ma potrzebę zatrudnienia danej osoby z Ukrainy na dłuższy czas, to musi wstąpić do wojewody z prośbą o wydanie pozwolenia na pracę dla ukraińskiego pracownika. Pozwolenie jest wydawane na okres do 3 lat. O takie zezwolenie można starać się po upływie trzech miesięcy od zatrudnienia pracownika z Ukrainy. Minimalna stawka godzinowa w przypadku zatrudnienia osoby z zagranicy jest taka sama jak dla obywateli polskich. Płaca minimalna dla obcokrajowców nie może być mniejsza niż w przypadku Polaków. Przyszły pracownik, niezależnie od kraju pochodzenia, musi odbyć szkolenie BHP i zostać skierowany na badania lekarskie.
Badania lekarskie pracowników z Ukrainy
Konieczność wykonania badań lekarskich przez każdego pracownika, niezależnie od narodowości, wynika z kodeksu pracy. Przy badaniu lekarskim pracowników z Ukrainy może być obecny tłumacz. W skierowaniu należy podać następujące informacje: dane kandydata do pracy, nazwę stanowiska i wykaz czynników szkodliwych. Pracownik przechodzi badania u kilku specjalistów, np.: okulisty, laryngolog, kardiologa. Lekarz medycyny pracy może zażądać od pracownika zagranicznego podpisanej umowy o współpracy.
Szkolenia BHP dla pracowników z Ukrainy
Polskie przepisy prawa pracy nakładają na pracodawców obowiązek przeprowadzenia szkoleń BHP dla nowych pracowników w pierwszym dniu pracy i prowadzenie szkoleń okresowych w powyższym zakresie. Szkolenie może być przeprowadzone w języku ojczystym pracownika lub z udziałem tłumacza. Na szkoleniu powinna być przekazana informacja o zagrożeniach dla zdrowia i życia na poszczególnych stanowiskach pracy i przy wykonywanych pracach. Ze szkolenia pracownik z Ukrainy powinien dowiedzieć się, jak ma postępować w przypadku awarii i innych groźnych dla życia sytuacji oraz o działaniach zapobiegających zagrożeniom. Wymaganym tematem na szkoleniu BHP jest także udzielanie pierwszej pomocy i działania w razie zagrożenia pożarowego.
Polskie prawo pracy nie pozwala na żadną dyskryminację osób zatrudnionych. Pracownicy z Ukrainy mają takie same prawa w pracy jak Polacy. Na szczęście, coraz mniej jest niechlubnych przypadków oferowania gorszych warunków zatrudnienia obcokrajowcom. Polscy pracodawcy zaczęli doceniać pracowników z Ukrainy i coraz chętniej oferują im pracę. Jest to spowodowane nie tylko brakami kadrowymi, ale także rosnącym zaufaniem do emigrantów zarobkowych.
